Osobowość Typu Borderline

 

Pograniczne zaburzenie osobowości

Osobowość chwiejna emocjonalnie, BPD (ang. Borderline Personality Disorder) czy po prostu zaburzenia osobowości typu borderline to wszystko nazwy tej samej choroby z pogranicza psychozy i nerwicy. Według amerykańskiej klasyfikacji chorób występują dwa typy BPD: impulsywny i borderline. Choroby, którą najlepiej charakteryzuje słowo niestabilność – emocjonalna, nastroju, poczucia własnej wartości itd.
Osoby z borderline gorąco pragną towarzystwa i akceptacji ludzi, ale jednocześnie boją się bliskości, która według nich wiąże się z odrzuceniem. Zawierają niezwykle burzliwe znajomości, pełne wybuchów – to miłości, to złości, które mają na celu testowanie cierpliwości drugiej osoby. Bezgranicznie ufają i niemal wielbią, by potem zerwać znajomość z błahego powodu. Nie potrafiliby poradzić sobie z uczuciem odrzucenia, dlatego najczęściej odchodzą pierwsi. Zazwyczaj poważne decyzje podejmują pod wpływem impulsu. Życie takich osób to wieczne udawanie: tłumią w sobie ból i robią wszystko, co szalone, na krawędzi życia i śmierci, aby czymś zapełnić pustkę i znudzenie, które ich wypełnia. Szukają zrozumienia, ale wydaje im się, że nikt nie potrafi im pomóc. Wszystko to prowadzi do napięć psychicznych, od których jedyną drogą ucieczki jest według nich autoagresja i próby samobójcze.

Przyczyny i leczenie borderline

Dokładne przyczyny występowania tego typu zaburzeń osobowości, jak do tej pory nie są znane. Lekarze podają jednak kilka prawdopodobnych: słowne, emocjonalne, fizyczne lub seksualne wykorzystywanie w dzieciństwie; zaniedbywanie przez rodziców np. brak więzi emocjonalnej między dzieckiem a matką, bardzo krytyczne nastawienie ze strony rodziców; niekorzystne czynniki środowiskowe lub przeżyte w dzieciństwie traumy. Przypuszcza się, że rolę mogą odgrywać również czynniki genetyczne.

Kryteria diagnostyczne ICD-10

W ICD-10  używa się pojęcia "osobowości chwiejnej emocjonalnie" (F60.3), która występuje w dwóch podtypach: impulsywnym (F60.30) i borderline (F60.31).

Dla typu borderline muszą wystąpić co najmniej trzy spośród cech wymienionych przy typie impulsywnym (powyżej), oraz co najmniej dwie spośród poniższych:

1. zaburzenia w obrębie i niepewność co do obrazu ja (self image) oraz celów i wewnętrznych preferencji (włączając seksualne),
2. ciążenie ku byciu uwikłanym w intensywne i niestabilne związki, prowadzące często do kryzysów emocjonalnych,
3. nadmierne wysiłki uniknięcia porzucenia,
4. powtarzające się groźby lub działania o charakterze autoagresywnym (self-harm),
5. chroniczne uczucie pustki.

Kryteria diagnostyczne DSM-IV

Zgodnie z DSM-IV,  pograniczne zaburzenie osobowości (301.83) występuje, jeżeli przez dłuższy czas utrzymuje się co najmniej pięć spośród wymienionych dziewięciu kryteriów:

1. gorączkowe wysiłki uniknięcia rzeczywistego lub wyimaginowanego odrzucenia,
2. niestabilne i intensywne związki interpersonalne, charakteryzujące się wahaniami pomiędzy ekstremami idealizacji i dewaluacji,
3. zaburzenia tożsamości: wyraźnie i uporczywie niestabilny obraz samego siebie lub poczucia własnego ja (sense of self),
4. impulsywność w co najmniej dwóch sferach, które są potencjalnie autodestrukcyjne (np. wydawanie pieniędzy, seks, nadużywanie substancji, lekkomyślne prowadzenie pojazdów, kompulsywne jedzenie),
5. nawracające zachowania, gesty lub groźby samobójcze albo działania o charakterze samookaleczającym,
6. niestabilność emocjonalna spowodowana wyraźnymi wahaniami nastroju (np. poważnym epizodycznym głębokim obniżeniem nastroju (dysphoria), drażliwością lub lękiem trwającymi zazwyczaj kilka godzin, rzadko dłużej niż kilka dni),
7. chroniczne uczucie pustki,
8. niestosowny, intensywny gniew lub trudności z kontrolowaniem gniewu (np. częste okazywanie humorów (frequent displays of temper), stały gniew, powtarzające się bójki),
9. przelotne, związane ze stresem myśli paranoiczne (ang. paranoid ideation) lub poważne symptomy rozpadu osobowości (ang. dissociative symptoms).

Orginal tekstu: www.psychologia.wieszjak.pl link 
ICD-10, DSM IV
Therapy Room 2013